به لطف الهی تاکنون ۵ روش جراحی برای اولین بار در جهان توسط اینجانب به شرح زیر ابداع گردیده است
۱. ابداع روش جدید جراحی برای کاهش عوارض خطرناک عمل انحراف چشم
یکی از روشهای درمان انحراف چشم قطع عضله پر کار چشم از محل اتصال اولیه و عقب بردن آن است و برای این کار از نخ های مخصوصـی استفاده میشود، ابتدا عضله را با این نخ ها گرفته و سپس از محل اتصال اولیه قطع می شود و براساس جدولهای مخصوصی که وجود دارد عضله با فاصله مشخصی از محل اولیه به روی صلبیه بخیه زده میشود. صلبیه که همان قسـمت سـفید رنگ چشم است نازک میباشـدو در محلی که بایـد روی آن بخیه زده و عضـله را مجددا به صـلبیه چسبانید ۰/۶-۰/۲ میلیمـتر ضـخامت دارد و جراح بایـد به گونه ای بخیه بزنـد که عمق سوزن وارد شـده حـداقل یـک سوم ضخـامت صـلبیه به داخـل صـلبیه نفوذ کنـد. روشن است که کار بسـیار سـخت وحساس میباشـد وبر اساس آمار در بین متخصصـین ورزیده ۱-۲ % مـوارد سـوزن کاملا – عمیـق رفته و وارد چشم بیمـار میگردد که در این صـورت ممکن اسـت عوارض متعـددی ماننـد خونریزی داخل چشم – عفونت داخل چشم وکنده شدن پرده چشم بوجود آید در صورتیکه سوزن کمـتر از ضـخامت مورد نظر در صـلبیه فرورفته باشـد احتمـال در رفتگی عضـله وجود دارد که یکی از بـدترین عوارض جراحی انحراف چشم محسوب میگردد.
در سال ۲۰۰۲ میلادی اینجانب روشـی را ابداع و در کنگره اسپانیا تحت عنوان روش Ameri Technique معرفی نمودم ، در این نوع عمل با بکارگیری از یک روش نسـبتا ساده هیچ یک از عوارض فوق یعنی در رفتگی عضـله چشم-خونریزی داخل چشم ویا کنده شدن پرده چشم اتفاق نخواهد افتاد. مقاله مربوط به این روش در مجله Binocular Vision and Strabismus Third Quarter .Vol 25.no3 تحت عنوان:
A new modfied anchored suspension-recession (so-called “hang-back” technique) for high risk strabismus surgery. ، در سال ۲۰۱۰ به چاپ رسید. اهمیت این روش وقتی بیشتر مشـخص میشود که در بعضـی از بیماران ضخامت صلبیه کمتر از مقادیر فوق الذکر است و بنابراین انجام عمل جراحی به روشها ی معمولی شانس عوارض را بسیار بیشتر خواهد نمود.
این مقاله توسط نشریه BioMedLib در فاصله سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ در راس ۲۰ مقاله برتر جهان در زمینه انحراف چشم انتخاب گردیده است.
۲. ابداع روش جدید برای درمان انحراف ناشی از فلج زوج ۳ مغزی
هر چشم انسان توسط ۶ عضـله در جهات مختلف میتواند حرکت کند. حرکات ۴ تا از این عضلات به تنهایی توسط یکی از اعصاب به نام عصب زوج ۳ کنترل میشود و دو عضله دیگر یکی توسط عصب زوج ۴ و دیگری توسط عصب زوج ۶ به حرکت در می آیند.
در مواردی که عصب زوج ۳ به طور کامل فلـج شود، چشم بیمار در حالت انحراف به خارج و پائین قرار می گیرد و در این موقعیت ثابت میباشـد. به علت فلج بودن ۴ عضله از ۶ عضـله چشم، هیـچ روش جراحی وجود ندارد که با انجام آن چشم بتواند حرکات طبیعی خود را پیـدا کنـد.
در این بیمـاران هـدف از انجـام عمل جراحی این است که چشم بجای اینکه در حالت انحراف به خارج و پایین ثابت باشد – در خط وسط قرار گرفته و ثابت گردد. روشـهای متعددی معرفی شده که در بعضـی از آنها مدت عمل طولانی است وباید چشم را با وسایل مخصوصـی به جداره خارجی اسـتخوان بینی ثابت نمود.
اینجانب در سال ۲۰۱۰ یک روش جدید را معرفی و در مجله J pediatric ophthalmology and strabismus. Vol23 از مجلات معروف و معتبر آمریکا تحت عنوان:
Simplified use of suture fixation associated with lateral rectus myectomy in management of complete third nerve palsy. به چاپ رسانیدم. انجام این روش از همه روشهای قبلی آسان تر و زمان عمل کوتاهتر است و همچنین فاقد عوارض سایر روش ها میباشد در نتیجه بیمار زمان کمتری از داروهای بیهوشی استفاده میکند.
۳. ابداع روش جدید برای انحراف چرخشی چشم
حرکـات چشم در جهـات مختلـف بوسـیله حرکت عضـلات چشم بوجـود می آیـد یـک نوع از انحراف چشم وجود دارد که معمولا در نمای ظاهری چشم قابل رویت نیست. یکی از حرکات چشم حرکت حول محور قـدامی خلفی چشم میباشـد. وجود این نوع حرکت بـاعث میگردد که علیرغم حرکت سـر به چپ یا راست شـخص اشـیاء روبرو را در وضـعیت ثابت خودش ببیند اما اگر عصب زوج ۴ مغزی فلج شود این حرکت نیز دچار اختلال میشود وباعث میگردد که شخص اشیاء را کج ببیند ولی از آنجـا که خداونـد متعـال برای غلبه بر بعضـی از مشـکلات راههای مقابله در بـدن قرار داده، از این رو شخص مبتلا به فلج زوج ۴ میتوانـد با کـج گرفتن سـر، اشـیاء را همانند سایر افراد در وضـعیت طبیعی خود ببینـد.
برای درمان این نوع انحراف وجلوگیری از کج گرفتن سـر، در سال ۱۹۶۴ توسط دانشمندان ژاپنی روشـی ابـداع شـد در آن با عمل برروی یکی از عضـلات چشم سـر شخص صاف میشود. در سال ۱۹۷۴ تغییراتی در این روش داده شد و با جابجایی عضله و دوختن در جای دیگر مقداربیشتری از انحراف چرخشی قابل اصلاح شد ولی اگر مقدار انحراف چرخشی زیاد بود نمیتوانست آنرا اصلاح وجبران نماید.
اینجانب در سال ۲۰۰۵ روشـی را ابـداع و در سـی امین کنگره انجمن استرابیسم اروپا طی یک سخنرانی معرفی نمودم و مقاله مربوط در سـال ۲۰۰۹ در مجله J Pediatric Ophthalmology & Strabismus. Vol46No6 که از مجلات معتبر آمریکایی میباشد تحت عنوان:
Intraoperative adjustable suture surgery for excyclotorsion: a modification of the harada-ito procedure. چاپ گردید. این روش چند ویژگی وامتیاز نسبت به روش های قبلی دارد. در بیمـاران دارای انحراف چرخشـی، در معاینه ته چشم، انحراف چرخشـی مشـهود است در این روش همزمان با عمل جراحی، ته چشم معاینه و کنترل میشود و در صورت ضرورت مقدار اصلاح را میتوان کم وزیاد و یا به عبارت بهتر تنظیم نمود. امتیازات این روش علاوه بر قابل تنظیم بودن در حین عمل روی کره چشم بخیه زده نمی شود (هنگام بخیه زدن امکـان ورود سوزن به داخـل کره چشم و ایجاد عوارض نا خواسـته وجود دارد). عضـله ای که مسـئول حرکات چرخشـی چشم است در محلی که بایـد عمل جراحی روی آن صورت گیرد به نازکی یک ورق کاغـذ است. در روشـهای قبلی با گـذشت زمان بعـداز عمل جراحی دیـده شده عضـله ای که در محل جدید بخیه زده شده از محل جدید در رفته است. ولی در روش ابداعی اینجانب محل اتصال عضـله از جای قبلی خودش قطع و جابجا نمیشود لذا گذشـت زمان در آن تاثیر منفی نخواهد داشت.
این روش در چهارمین جشنواره چشم پزشکی و علوم بینایی فارابی به عنوان نوآوری برتر در روش جراحی شناخته شد.
۴. ابداع روش جدید جراحی ،بیماران با انحراف چشم زیاد(تا ۶۵ پریسم)
در بعضـی از بیماران مقدار انحراف به گونه ای است که جراح مردد است دو عضـله یا سه عضـله از چشم بیمار را عمل نماید. اینجانب موفق شده ام در سال ۲۰۱۴ روش جدید را در کنگره بین المللی استرابیسم (ISA-2014) در ژاپن معرفی نمودم که در آن جراح میتواند با عمل روی دو عضـله (یک عضله کمتر) نتیجه لازم را بدست آورد. مقاله مربوطه به این روش در مجله معتبر امریکا Journal of American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus تحت عنوان:
Combining rectus muscle recessions with a central tenectomy to treat large-angle horizontal strabismus چاپ گردیده است.
۵. ابداع روش جدید جراحی بیماران با انحراف چشم بسیار زیاد (تا ۹۰ پریسم)
اصـلاح انحراف چشم به دو روش صـورت میگیرد: ۱- عضـله پرکـار تضـعیف ۲- عضـله کم کـار تقویت میگردد. برای این منظور پس از اندازه گیری مقدار انحراف با توجه به شـکل انحراف، نوع عضـلات و چشم مبتلا بر اساس جداول مخصوص که وجود دارد بر حسب ضرورت، عمل تقویت ویا تضـعیف در عضلات مورد نظر صورت میگیرد. معمولا اگر انحراف چشم به داخل باشد تقریبا تا ۵۰ پریسم (واحدانـدازه گیری انحراف) واگر به خارج خارج باشـد ۴۰ پریسیم را می توان بـا عمل روی دو عضله اصـلاح کرد ودر صورتیکه انحراف بیشتر باشـد بایـد تعـداد عظلات بیشتری را مورد عمل جراحی قرار داد. گاه اتفاق می افتد که یک چشم بیمار دید بسـیار کم دارد ودچار انحراف زیادتر از مقادیر فوق الذکر است، در اینصورت باید برای اصـلاح کامل انحراف بعد از عمل بر روی چشم مبتلا باقیمانده آن را روی چشم سالم عمل و اصلاح کرد وغالب بیماران به این امر رضایت نمی دهند ویا از این امر نگران هستند.
اینجانب برای اولین بار موفق شدم دو روش را ابداع و آن ها را در کنگره بین المللی استرابیسم (ISA-2014) در ژاپن معرفی نمودم، که با عمل روی تعداد عضلات کمتر نتیجه بسیار بهتری از روش های معمول بـدست می آیـد و نیاز به عمل جراحی برروی چشم سالم نمی باشد. که اولی برای انحرافات تا ۶۵ پریسم( که در فوق به آن اشاره شد – روش ۴) و روش دیگر انحراف چشم تا ۹۰ پریسـم را با عمل روی فقط یک چشم اصلاح می گردد، اهمیت این روش بخصوص در بیمارانی که تمایل به عمل جراحی روی چشم سالم خود را ندارنـد و مقـدار انحراف چشم آنهـا بسیار زیاد است و در روش های معمولی حتما باید هر دو چشم عمل گردد، بیشتـر مشـخص میشود. این روش تخت عنوان:
Medial rectus elongation to correct large angle esotropia در مجله Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. در سال ۲۰۱۵ به چاپ رسید.